Dựa trên cấu trúc của các loại đàn và ý kiến của các guitarist, các nghệ nhân làm đàn chuyên nghiệp, việc lắp dây đàn guitar sắt (steel strings) cho đàn guitar nylon (classical guitar) là một ý tưởng rất tồi tệ và không được khuyến nghị dưới bất kỳ hình thức nào. Tuyệt đối không được lắp dây sắt lên đàn guitar nylon.
Nguyên nhân từ cấu trúc thiết kế đàn và đặc điểm lực căng
Những vấn đề chính sẽ xảy ra là do sự khác biệt cực lớn về lực căng (tension) của dây và cấu trúc thiết kế của hai loại đàn:
Sự khác biệt về Lực căng dây (String Tension)
Dây Nylon: Tổng lực căng của một bộ dây nylon thường dao động trong khoảng 75 – 90 pound (khoảng 34 – 41 kg).
Dây sắt: Tổng lực căng của một bộ dây thép có thể lên tới 150 – 200 pound (khoảng 68 – 91 kg), thậm chí một số loại còn cao hơn.
Kết luận: Dây sắt tạo ra lực căng gần gấp đôi, hoặc hơn gấp đôi so với dây nylon.
Cấu trúc đàn Guitar nylon không được thiết kế để chịu lực căng cao
Cần đàn (Neck): Đàn guitar nylon thường không có hoặc có thanh chỉnh cần (truss rod) rất yếu (chỉ để ổn định, không phải để điều chỉnh độ cong đáng kể). Cần đàn được làm mỏng hơn và không đủ vững chắc để chịu lực căng cực lớn của dây sắt.
Hậu quả là cần đàn sẽ bị cong vênh (bowing) nghiêm trọng, khiến action (khoảng cách dây đến phím đàn) cao ngút, đàn không thể chơi được, và thậm chí có thể bị gãy, biến dạng vĩnh viễn.
Ngựa đàn (Bridge) và Mặt đàn (Top)
Ngựa đàn của guitar nylon được gắn vào mặt đàn một cách nhẹ nhàng hơn, thường chỉ bằng keo dán và không có chốt ghim (bridge pins) như guitar sắt. Mặt đàn và hệ thống thanh giằng (bracing) bên trong (thường là fan bracing – hình quạt) cũng được thiết kế rất nhẹ và mỏng để cộng hưởng tốt với độ rung của dây nylon.
Hậu quả: Lực kéo gấp đôi hoặc hơn từ dây sắt sẽ làm bong ngựa đàn khỏi mặt đàn, kéo theo một phần gỗ của mặt đàn. Mặt đàn cũng có thể bị phồng lên, nứt vỡ hoặc sụp đổ hoàn toàn.
Intonation (Ngữ điệu/Độ chuẩn âm): Ngay cả khi cây đàn không bị vỡ ngay lập tức, việc lắp dây sắt cũng sẽ làm thay đổi nghiêm trọng intonation của đàn, khiến các nốt cao bị sai lệch, không còn chuẩn.
Âm thanh: Mặc dù bạn có thể muốn âm thanh sáng hơn, nhưng kết quả cuối cùng sẽ là một cây đàn bị biến dạng, có âm thanh tệ hại do các vấn đề về cấu trúc và intonation.
Lời khuyên
Việc lắp dây sắt vào đàn guitar nylon giống như bạn đang cố gắng nhét động cơ xe tải vào một chiếc xe đạp. Cả hai đều có bánh xe và chuyển động, nhưng cấu trúc và mục đích thiết kế của chúng hoàn toàn khác nhau để chịu được các mức độ áp lực khác nhau.
Đàn guitar nylon được chế tạo tinh tế và nhẹ nhàng để tạo ra âm thanh ấm áp, mềm mại với lực căng dây thấp. Mọi bộ phận của nó, từ cần đàn không có truss rod, ngựa đàn được dán, đến mặt đàn mỏng manh và hệ thống thanh giằng bên trong, đều được tối ưu hóa cho dây nylon.
Khi bạn lắp dây sắt, bạn đang ép cây đàn phải chịu một lực gấp đôi so với khả năng chịu đựng của nó. Điều này sẽ dẫn đến những hư hại vật lý không thể đảo ngược, làm hỏng cây đàn vĩnh viễn, khiến nó không thể chơi được và có thể nguy hiểm nếu ngựa đàn bật ra đột ngột.
Giải pháp thay thế
Nếu bạn muốn có âm thanh của đàn guitar dây sắt (sáng, vang, phù hợp với pop, rock, country), cách duy nhất và đúng đắn là mua một cây đàn guitar acoustic được thiết kế riêng cho dây sắt. Cây đàn acoustic dây sắt sẽ có:
- Cần đàn chắc chắn hơn với thanh chỉnh cần (truss rod) để chịu và điều chỉnh độ cong do lực căng lớn của dây sắt.
- Ngựa đàn được gia cố và thường có chốt ghim (bridge pins) để giữ dây chắc chắn.
- Mặt đàn dày hơn và hệ thống thanh giằng bên trong (thường là X-bracing) được thiết kế để chịu được áp lực cao.
Tóm lại, hãy sử dụng đúng loại dây cho đúng loại đàn. Việc thử nghiệm lắp dây sắt vào đàn nylon sẽ chỉ dẫn đến sự thất vọng và một cây đàn bị phá hủy.
Xem thêm lựa chọn đàn guitar dây sắt hay nylon?
Cập nhật mới nhất vào 12/07/2025 bởi | Xuất bản: 12/07/2025
Tôi là Trung, từng là admin của diễn đàn Việt Guitar (Guitar.vn).
Tôi tập đàn từ 2001, sau đó có quãng thời gian 12 năm biểu diễn và giảng dạy guitar. Bây giờ dù không còn làm nghề nữa nhưng tôi vẫn đam mê và hy vọng giúp được gì đó cho các bạn 😀
